فناوری جدید و نقش آن در فرایند یاد دهی یاد گیری

به نام خدا
فناوری جدید و نقش آن در فرایند یاددهی - یادگیری

سید حسین عبداله زاده درونکلا

دبیر ادبیات فارسی


دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آ موزش زبان فارسی


اردیبهشت 1386



فهرست مطالب صفحه
------------------------------------------------------------------------
مقدمه 3
چکیده مطلب 3
کلید واژه 3
فناوری آ موزشی چیست ؟ 4
نقش فناوری در جامعه 6
تکامل فناوری رایانه 6
اینترنت و استفاده صحیح به عنوان فناوری دانش آ موزی برای دانش آ موزان 7
چگونه می توان از فناوری جدید بهره جست ؟ 8
پرورش حرفه ای مدیران و معلمان 9
سواد فناوری 10
لزوم و روش افزایش سواد فناوری مردم جامعه 11
فناوری اطلاعات و ارتباطات ( ICT ) 12
مدارس هوشمند 14
فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور سو ئد 16
ژاپن و برنامه ی توسعه ی فناوری در آ موزش 17
انگلستان و توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش 19
آ موزش سنتی و مدرن 19

آموزش پویا در برابر آموزش ایستا 22
نقش معلم و دانش آ موز در آموزش پویا 22
منابع 24









مقدمه
در برهه ای از عصر و زمان زندگی می کنیم که نظاره گر پیشرفت علم ، هنر و تکنولوژی به صورت ثانیه ای می باشیم .تفاوت دنیای امروز با دنیای دیروز ، صنعت و تکنولوژی و فن آ وری امروز با گذشته و انسان امروزی با انسان های زمان گذشته از زمین تا آ سمان است . با حضور رسانه های ارتباطی ( صدا و سیما و ... ) دیگر، کودکان و فرزندان ما آن کودکان گذشته نیستند قطعا از یک آمادگی جسمی و روحی آ ماده تری وارد عرصه ی تعلیم و تعلم می شوند . پس آ یا می شود نگاه ما همان نگاه سی سال گذشته باشد ؟ چرا اینقدر دور می رو یم نمی شود نگاه ما همان نگاه چند سال گذشته با شد . متاسفانه همکار عزیزی با تن خسته و روحی آ زرده شکایت دارد که دانش آ موزان من به درسم توجهی نشان نمی دهند ، علاقه ای به فرا گیری در سم ندارند . چرا و چر ا و چرا ..؟ آ یا می شود با همان ابزار ، شیوه و روش کلاس داری سنتی بیست سال گذشته امروز همان کار آ مدی را داشته باشد ؟ مسلما چنین نیست و انتظاری بس عبث و بیهوده است . می شود فقط با شیوه معلم محور ی سنتی صرف کلاسی را اداره کرد اما آ یا انتظارات ما پس از سپری شدن تدریس بر آ ورده می شود ؟ مشکل چیست ؟ ایراد کار کجاست ؟ پر واضح است که اگر فرا گیران همان فرا گیران گذشته نباشند ، شیوه تدریس هم نمی تواند همان شیوه تدریس گذشته باشد ، اگر بخواهد از کار آ مدی بالایی برخور دار باشد پس باید بیاییم با شیو های جدید فرایند تدریس و با ابزا ر جدید ( فن آ وری روز ) وارد کلاس شویم و باید بدانیم که داشتن آ گاهی و سواد فن آ وری و ورود فن آ وری جدید به کلاس درس نه تنها مشکلی و مانعی برای معلم ایجاد نمی کند بلکه در سهولت بخشیدن به فرایند آ موزش و یاددهی و یادگیری بسیار موثر است .
پس همکاران گرامی بیاییم تا با فن آ وری جدید و شیوه های نوین فرایند یاددهی و یادگیری شیوه ی کار آ مدی را انتخاب کنیم تا بدینوسیله نگذاریم تا گرد خستگی و یاس و نومیدی بر روح گل و با طراوت ماو فراگیران عزیز بنشیند .
چکیده مطلب
فن آ وری آ موزشی به طور مختصر تعریف شده است ، به کار گیری مجموعه ای از طرح و برنامه و ابزار که بتواند امر آ موزش را تسهیل سازد و سپس نقشی که فن آ ور ی جدید می تواند در جامعه داشته باشد بحث گردیده است . به اینترنت پرداخته شد که اینترنت چه نقشی می تواند در فرایند یاد دهی و یاد گیری داشته باشد ، خانواده ها چه طرح و برنامه هایی برای استفاده از اینترنت توسط فرزندان در منزل می توانند به اجرا در بیا ورند . در باره فن آوری اطلاعات و ارتباطات توضیح داده شد که فن آوری اطلاعات و ارتباطات چه نقشی در یاد گیری دانش آ موزان دارد ؟ سواد فناوری چیست ؟ و معلمان ، مدارس و جامعه چگونه با آن آ شنا می شوند ؟ فناوری اطلاعات و ارتباطات ict,it چیست ؟
مدارس هوشمند چه مدارسی هستند ؟ چگونه توانستند از تکنولوژی پیشرفته روز در مدارس استفاده کنند ؟ کشور های سوئد ، انگلستان . ژاپن چگونه توانستند فناوری جدید آ موزشی را وارد دبستان ، دبیرستان و دانشگاهه ا نمایند ؟ آ موزش پویا و ایستا چه تفاوت هایی با هم دارند ؟
کلید واژه
فناوری آ موزشی ، فناوری اطلاعات و ارتباطات ، اینترنت ، کار بر اینترنتی ، وب ، برنرزلی ، پرورش حرفه ای مدیران ،سواد فناوری ، کلینتون ، آ مریکا ، کد کردن ، دی کد کردن ، استاندارد سواد فناوری ، استرالیا ، کانادا ، ICT.IT.LAP TOP. ON LIN . E-MAIL مدارس هوشمند ، سوئد ، انگلستان ، ژاپن ، شبکه مدارس اروپا ، مانوئل کاستلز ، آ موزش پویا ، آ موزش ایستا ، کلاس سنتی .

فناوری آموزش چیست ؟
فناوری آموزشی به زبان ساده به معنی به کارگیری مجموعه ای از فنون ، برنامه ریزی ها ، سازماندهی مدیریت ها ، به کارگیری تجهیزات و رسانه های آموزشی ، دانش وتجربه بشری در زمینه آموزش و یادگیری است . علاوه بر آن به معنی به کارگیری عملی نتایج تحقیقات علمی در کل فرایند یاد دهی و یادگیری است ، بطوری که به بهینه سازی آموزش ورسیدن به یاد گیری عمیق ، کار آمد و پایه دار منجر شود که با عشق و علاقه یاد دهنده ویاد گیرنده همراه باشد . با توجه به تعریف مذکور فناوری آموزشی نسبت به سایر رشته های مرتبط با تعلیم و تربیت جامعیت بشری دارد ، زیرا همواره به فرایند می نگردتا به هدف . به اعتقاد بر جستگان تعلیم و تربیت ، فرایند رسیدن بهدف از خود هدف مهمتر است . زیرا بیشتر مسائل ، مشکلات ، مدرسه گر یزی ها ، ترک تحصیل بی علاقگی ها ، ضعف کا ر کنان آموزشی و موارد مشابه در فرایند به وجود می آید نه در هدف . به اعتقاد نیچه موفقیت ، رسیدن به هدف نیست بلکه تلاش در جهت رسیدن به هدف است . یکی از دستاورد های آموزشی اقتصاد دانش بر یا اقتصاد مبتنی بر دانش است . اگر کسب دانش با علاقه ، انگیزه و پشتکار همراه نباشد ، در فرایند دانش اندوزی اختلال ایجاد می شود و چه بسا که این اختلال عواقب نا خو شایند همراه داشته باشد .
پیشرفت شگفت انگیز دانش بشری و افزایش بی رویه ی مشاغل وابسته به فناوری های جدید به طور جدی ما را بر آن می دارد تا در برنامه های درسی مدارس و پیامد های روش ها و نگرش های سنتی تجدید نظر ی جدی بکنیم . اگر در برنامه های رسمی مدارس چنین امکانی وجود نداشته باشد بیاید از همین مجراو مسیر اقدام کنیم . یعنی ابتدا نگرش و طرز تفکرمان را نسبت به درس ، دانشگاه و مدرسه عوض کنیم ، سپس برای آینده برنامه بریزیم .
متخصصان فناوری پیشنهاد می کنند که دنیای دانش فردا را 4 رشته تحصیلی رقم می زند که بهتر است جوانان را به انتخاب این رشته ها تشویق کنیم :
1 رشته دریا و اقیانوس شناسی
2 رشته فضا و فیزیک و اختر شناسی
3 رشته رایانه و ریز پردازه ها
4 رشته ژنتیک و مهندسی پزشکی
جهان امروز ، جهان غلبه ی تصویر بر کلام است . امروزه ، اگر زمان روش های سنتی آ موزش و پرورش که به مثلث کتاب ، تخته ی سیاه و معلم محدود است به پایان هم نرسیده باشد ، دست کم دیگر پاسخ گوی تمامی نیاز های نظام آ موزشی نیست . چرا که به دلیل گسترش شبکه های تلویزیونی ، حتی در روستاها و منطقه های محرومی که هنوز هم از حد اقل امکانات آموزشی بی بهره اند ، کودکان و نوجوانان آ موزش پذیر ، نسبت به نسل های پیشین ، درک تصویری بیش تر و بهتری دارند .
توجه به تجرب ه ها و آ موز ه های قبلی کودکان د ر دوران آغا ز تحصیلات رسمی ،امری مهم به شمار
می آید .چرا که کودک ازطریق تلوزیون ،پیش ازورد به دبستان ،با آموزه های از جمله حروف فارسی وحتی انگلیسی آشنا شده است.به عبارت دیگر بچه های امروز ،پیش نیاز ورود به عرصه آموزش وپرورش رسمی رابیش از نسلهای پیشین فراگرفته اند . بنابراین ،تحول در روش ونظام آموزشی کشور ، امری بدیهی و الزامی به نظر می رسد . اگر نظام را در معادله ای که به لحاظ علمی در عرصه برقراری ارتباط با مخاطب طراحی شده است ، پیام گذار در نظر بگیر یم – باید یاد آور شویم که پیام گذار امروز باید خود را از مفروضات ذهنی برهاند و با درک واقعیت های جهان مدرن،برای انتقال هر چه بهتر پیام به گیرنده ، از ابزار و واسطه هایی استفاده کند که نسل امروز در اختیار دارد .
برای مثال ، دستگاه هایی نظیر ویدیو ،vcd dvd, و حتی گوشی های موبایل با امکانات پیشرفته امروز ه در دسترس بسیاری از خانواده ها قرار دارند . اگر نظام آموزشی کشور مواد درسی را به شکل مواد آموزشی بصری تولید کند ودر اختیار خانو اده ها قرار دهد ، قطعا پدران و مادران وخود دانش آموزان ترجیح می دهند به جای استفاده از معلم خصوصی ،مشکلات وکمبودهای درسی را با استفاده از نوارهای ویدیویی یا نرم افزارهای آموزشی بر طرف کنند که در عین حال به لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است اما نظام آموزشی کشور ،چگونه در چه زمینه هایی می تواند از فیلم و نرم افزار های آموزشی به منظور بهبود کیفیت آموزشی و تغییر روشهای سنتی وبه روشهای روز آمد ،بهره بگیر یم.
واقعیت این است که هنوز هم نه تنها در ایران ، بلکه در هیچ جای جهان ، هیچ یک از امکانات آموزشی وکمک آموزشی نمی تواند جای معلم را در امر آموزش و پرورش اشتغال کنند . معلم به عنوان عنصری آگاه که احساس و عواطف انسانی دارد ، می تواند از طریق برقراری ارتباط وتعامل، میان خود ودانش آموز ،مناسب ترین راه را برای درک و انتقال دانش انتخاب کند . اما فیلم ها و نرم افزار های آموزشی فاقد چنین سازو کاری هستند .بنا بر این شایسته نیست که برای ایجاد تحول در امر آموزش ،نقش معلم را به حداقل برسانیم یا حذف کنیم . بهتر آن است که از امکانات یاد شده ،بعنوان ابزاری کمکی به منظور تسهیل و تعمیق مفاهیم آموزشی بهره بگیریم . (1)
فناوری اطلاعات وارتباطات بیشترین سرمایه را در جهان به خود اختصاص داده است . کشورهایی که از عهده ی بهره برداری از فرصت ها و نیروی فناوری اطلاعات وارتباطات بر آیند ،می توانند گامی به پیش نهند ،موانع سنتی را کاهش دهند واز راه های موثر وبا کار آمدی بیش تر به اهداف توسعه پایدار دست یابند . بنابراین ،شکاف اطلاعاتی ودانش بین کشور های جهان را نمی توان دست کم گرفت
نا برابری بهره مندی از فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطوح ملی و بین المللی مهمترین چالش جهانی در عنصر حاضر است که توجه دولت ها ، سیاست گذاران و مدیران کشور های توسعه یافته و در حال توسعه را به خود جلب کرده است . کشورهای صنعتی جهان ،برنامه های راهبردی ملی پر هزینه ای را برای مواجهه با این شکاف به اجرا گذاشته اند .
چالش های مربوط به مدریت دانش،رابطه ی مدرسه و جامعه ،اثر بخشی برنامه های درسی ، نقش معلم و دانش آموزان ،کارکردهای مدرسه ،روش های تهیه وارائه مواد درسی ، سازماندهی محتوای آموزشی و توسعه نیرو ی آموزشی کشور های مختلف را به تلاش برای فراهم ساختن فناوری فکری موثرتری برای پاسخ گویی به نیاز های نوین برانگیخته است .
فناوری اطلاعات و ارتباطات به موسسات آموزشی کمک می کنند تا ساختا ر های خود را همگام با تحولات زمان توسعه دهند ،مسئولیت های جدیدی را در ارتباط با تو سعه علم و مردمی کردن آن ، گسترش آموزش ،تاکید بر آموزش مداوم ، یادگیری مادالعمر و تصمیم آموزش و.... بپذیرند ،کیفیت آموزش ها را ارتقا بخشند و بر نشاط و خود انگیزی دانش آموزان ،دانشجویان وپژو هشگران بیفزایند ، آموزش را به هنگام ،ارزان،اثر بخش ،انعطاف پذیر ،سریع و کار بردی سازند و محیطی مناسب برای سازماندهی وتولید فناوری فکری جدید فراهم کنند .
نقش فناوری در جامعه
ثروت ، قدرت و دانایی از دیرباز از مهمترین عوامل تغییر مناسبات اجتماعی و فرهنگی بوده اند . در جهان سوم ،دانایی به ویژه ارزان ترین وسیله ای است که مردم می توانند با استفاده از آن ، شرایط اجتماعی و اقتصادی فرزندان خود را تغییر دهند .در جوامع طبقاتی گذشته ،طبقاتی بودن آموزش از مهمترین راهکار های دولت ها برای پیشگیری از تغییر مناسبات اجتماعی محسوب می شده است . امروز نیز ، رقابت فشرده برای ورود به آموزش عالی ،یکی از مهمترین عامل های تغییر موقعیت اجتماعی افراد به حساب می آید .
اما در جامعه ی مبتنی بر دانایی ،ثروت و قدرت نیز در دانایی متجلی می شود ، بنابر این ، دانایی مهمترین ابزار تغییر مناسبات اجتماعی ،اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به حساب می آید. این بیان که من می اندیشم ،من تولید می کنم ، گفتمان رایج جامعه ی مبتنی بر اطلاعات است .
فناوری اطلاعات و ارتباطات فرایند سازماندهی ،تولید ، توزیع ، و مصرف اطلاعات را دگرگون می کند و امکان ارتباط اثر بخش آموخته ها را با جهان واقعی فراهم می آورد ، استفاده از این امکانات ، بر اثر بخش زمان می افزاید و خلاقیت بیش تری را برای یاد گیرنده فراهم می کند .
عمده توانایی لازم ، مهارت ، دانش و بینش کافی برای ورود به بازار توزیع دانش و تقاضای اطلاعات است . برای حضور فعال واقتصادی در این عرصه ، محصولی کیفی برای این عرصه لازمه است و تولید محصول کیفی و سهیم شدن در تولید و توزیع دانایی ا لبته نیاز مند دانش ، مهارت و نگرش سازنده و کافی است .
تکامل فناوری رایانه
از نظر تکنیکی و فناوری ، رایانه فقط حدود پنجاه سال عمر دارد ، ولی ریشه های پیدایش آن ،به اولین کوشش های بشر برای استفاده از وسیله ای جهت شمارش اعدا د بر می گردد.
در سال 1800 چالز ببیج ( charles babbage) ماشینی به نام ماشین دیجیتال یا قیاسی طرح ریزی کرد که بسیاری از اجزا اصلی رایانه های امروزی از قبیل محل انبار و ذخیره اطلاعات ، دستگاه کنترل کارهای اصلی ماشین و دستگاه ورودی و خروجی اطلاعات را دارا بود . به دلیل این اختراع او را پدر رایانه نامیده اند .
در سال 1945 اولین رایانه دیجیتال الکترونیکی ساخته شد . این رایانه که اینیاک ( ENIAC ) خوانده شد سه هزار فوت مربع حا می گرفت ف سی تن وزن داشت و دارای بیش از 18 هزار لامپ خلاء بود و وقتی به کار می افتاد 140 هزار وات نیرو مصرف می کرد . دستگاه اینیاک فقط می توانست اعمال ساده جمع ، منها ، ضرب و تقسیم را در یک مسلسل برنامه ریزی شده انجام دهد .
سال 1982 در مجله تایمز سال رایانه نامیده شد و دلیل آن نیز کمک های بسیار موثر رایانه های شخصی در کامل کردن تواناییهای بشر ی ذکر گردید . سر دبیر مجله در توضیح انتخاب رایانه به جای شخصیت برجسته سال می نویسد : با گسترش فناوری که سبب عرضه ی رایانه به میلیون ها نفر شده است دنیای جدیدی را آ غاز کرده ایم .
و بالاخره در سال 1977 کمپانی اینتل برای اولین بار رایانه ای بسیار قوی یا ابر قدرت (SUPER COMPUTER ) را برای وزارت انرژی آ مریکا تولید کرد که چهل میلیارد محاسبه را در هر ثانیه انجام می دهد و می توانست هنگام انجام دادن عملیات در ثانیه سرعت خود را ثابت نگه دارد . این رایانه چهار تن وزن داشت . همه این پیشرفت های شگفت انگیز در کمتر از پنجاه سال اتفاق افتاد . (2)
اینتر نت و استفاده صحیح بعنوان فناوری آموزشی برای دانش آموزان (3)
اینترنت پدیده ای فرهنگی است که در دو دهه اخیر ،رشد سریعی داشته است و راهی برای ارتباط بین المللی و دسترسی به دانش محسوب می شود . در سراسر کره زمین ، اینترنت در حال تبدیل شدن به جزئی از زندگی مردم است . تحقیقات نشان می دهد ، امروزه تعداد زیاد ی از کودکان و نوجوانان از اینترنت استفاده می کنند . در ایران حدود 7 میلیون کاربر اینترنت وجود دارد که به طور متناوب یا غیر متناوب از آ ن بهره می برند .
به اعتقاد بعضی ، استفاده بیمار گونه از اینترنت را می توان نوعی اعتیاد در نظر گرفت . الگوی رفتاری این گونه افراد مانند کسانی است که به دارو های روان گردان ، الکل و یا قمار اعتیاد دارند که می تواند زند گی خود فرد و کسانی را که با او سر کار دارند ، به شدت تحت تا ثیر قرار دهد و اختلالات چشمگیری در آن به وجود آ ورد . در حالی که عده ای دیگر ، بر خلاف آن معتقدند ، اعتیاد در کار نیست و لذت بردن و استفاده کردن از رایانه ، مانند لذت بردن از مواد مخدر نخواهد بود .
انواع پیامد های اعتیاد به اینترنت را می توان به شرح زیر عنوان کرد :
پیامد های زیستی- جسمانی ، اختلال در میزان خواب و زمان خواب ، خستگی بیش از اندازه بدن ، مشکلات عصب های مچ ، درد پشت ، چشم درد و ...
1- مشکلات خانوادگی : کاهش ارتباط بین والدین و فرزندان و ...
2- مشکلات تحصیلی : کاهش چشمگیر در عادات مطالعه ، افت نمره درسی و ...
3- پیامد های روانی اجتماعی : میل جنسی زود رس در کودکان ، انحطاط اخلاقی و ...
چه باید کرد ؟
علوم ارتباطات بر این است که خانواده ها ، به خصوص والدین ، نکات زیر را رعایت کنند ، برنامه ریزی داشته باشند و برای استفاده از وسایل ارتباط جمعی ( رادیو ، تلویزیون ، ویدئو ، اینترنت و . ..) برنامه ی مشخصی در نظر بگیرند . موارد زیر می تواند تعدادی از آن راهکار ها را جهت برنامه ریزی فرزندان نشان دهد :
الف ) باید از قرار دادن رایانه و تلویزیون در اتاق خواب فرزندان و هر جایی دور از چشم والدین پرهیز شود .
ب) قبل از تماشای تلویزیون و رایانه قواعدی را با توافق هم وضع کنید و از کودک و نوجوان بخواهید به این قواعد پایبند باشند .
ج) در مورد رسانه های جمعی و قوانین وضع شده در منزل ، با آنان بطور شفاف صحبت کنید و برای اعمال نظرات پیشنهادی و توافق شده قاطعیت داشته باشید . قوانین وضع شده را لغو نکنید یا زیر پا نگذارید .
چ) انتخاب نوع بازی در رایانه بسیار مهم است
ح) کودکان نباید بیش از یک تا دو ساعت در روز ، وقت خود را به تماشای تلویزیون و رایانه اختصاص دهند . . (4)


نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر یادگیری دانش آ موزان

فناوری اطلاعات و ارتباطات تاثیرات فراوانی بر یادگیری دانش آ موزان دارد که اهم آنها عبارتند از :
1- فراهم کردن محیطی غنی برای بروز خلاقیت در دانش آ موزان
2- ایجاد محیط های یادگیری نو با عوامل و منبع متفاوت
3- افزایش انگیزه در دانش آ موزان برای خود آ موزی
4- تاکید بیشتر بر آ موزش های بین رشته ای و ترویج آنها در میان دانش آ موزا ن
5- فراهم کردن موقعیت اجتماعی واقعی برای تمرین مسئله یابی ، حل مسئله و پژوهش در باره مسائل گوناگون
6- تشویق بیشتر کار گروهی
7- ایجاد آمادگی لازم برای مواجهه با تغییرات سریع ، پیچیده و نا مشخص در محیط
8-افزایش توانایی لازم برای بدست آ وردن دانش جدید
9- پرورش مهارت ها و توانایی های جدید از طریق توسعه ی سواد فناورانه
10- ارائه ی نگرش های نو برای مواجهه با مسائل اجتماعی و فرهنگی در شرایط پیچیده

به علاوه ، فناوری اطلاعات و ارتباطات آ ثار جانبی چشمگیری نیز به همراه دارد . مجموعه ی نگرش ها و پارادایم های فکری که از این طریق ترویج می شوند ، مبانی فرهنگی و اجتماعی جامعه را با چشم انداز های نو روبرو می سازند ، پرسش های جدیدی را مطرح و چالش های نوی را تبین می کنند .
بنابرین ، به باور برخی از اندیشمندان ، پیامد های فرهنگی و اجتماعی گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش و پرورش برای کشورهای در حال توسعه اهمیت بیشتری دارد و احتمالا نتایج اجتماعی آن از دستاورد های فردی اش که ا ز طرق متفاوت به دست می آ یند ، بسیار موثر تر و مهم تر است .
چگونه می توان از فناوری جدید بهره جست ؟

فرض مهم بر این است که فناوری اطلاعات و ارتباطات عملا می تواند گام های موثری را در جهت یاددهی و یادگیری و آ موزش در کشور های در حال توسعه بر دارند و با توجه به قبول این فرض چگونه می توانیم به چنین جایگاهی دست یابیم ؟
بهره گیری ار فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش به منظور کاهش شکاف های آ موزشی و خاتمه دادن به نابرابری ها ی کمی و کیفی آ موزش در شهر و روستا ، میان زنان و مردان ثروتمندان و فقر ، بزرگسالان و نوجوانان و ... نبازمند مدل هماهنگ کننده ای است که بتواند همه ی کوشش ها را به نحوی موثر مدیریت کنند ، مدلی که گسترش آموزش های عمومی ، تنوع آموزش عالی ، توسعه آموزش رسمی ،آموزش والدین ، توسعه منابع انسانی آموزش و پرورش ، پرورش حرفه ای معلمان ، بهسازی مدیران آموزشی ، تعهد مقدمات فنی و زیر ساخت های فنی مخابراتی ، تاکید بر آموزش مداوم بهبود خدمات آ موزش عمومی را در ارتباط با یکدیگر سازماندهی می کند .
پرورش حرفه ای مدیران و معلمان
آشنایی وسازگاری معلمان با فناوری آموزشی و بهره برداری ازآن نیازمندآموزش است . مهم تر از آموزش نحوه استفاده از این فناوری ها ،آموزش و روش سازگاری این ابزار ها با هدف ، برنامه ها و محتوای آموزشی است که بسیار ضروری است . چنان چه معلمان از به کار گیری فناوری های آموزشی احساس رضایت کنند و از راه های گوناگون حمایت شوند که آموزش خود را به کمک فناوری های نو اثر بخش سازند ، به مهم ترین عامل اشاعه ی فناوری در آموزش و پرورش تبدیل خواهند شد .
آموزش مدیران و معلمان ، مهم ترین برنامه ی اشاعه ی فناوری در آموزش پرورش محسوب می شود .برنامه های آموزشی مدیران و معلمان باید به گونه ای طراحی شود که به آن ها اطمینان دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات قدرت نفوذ و موقعیت آنان را در مدرسه ، کلاس درس و فرایند یاد دهی دچار مشکلات نمی کند . آن ها باید مطمئن شوند که فناور ی اطلاعات و ارتباطات ، نه جانشین معلمان بلکه حمایت کننده آنان در ارائه ی تدریس اثر بخش است .
بسیاری از معلمان و مدیرا ن از اینکه زبان های امروزی برنامه نویسی را نمی دانند با طراحی در شبکه جهانی اینترنت با نرم افزارهای گوناکون را تمرین نکرده اند نسبت به فناوری اطلاعات و ارتباطات احساس بیگانگی می کنند . در این راستا وظیفه خطیر آ موزش و پرورش و همچنین وزارت خانه های دیگری در کنار آ مورش و پرورش می توانند این نهاد و این خانواده عظیم و بزرگ آ موزش و پرور ش را حمایت کنند که آ موزش و پرورش بتواند از اوقات فراغت معلمان استفاده کرده در کلاس های ضمن خدمت معلمین و دست اندر کاران این امر را آ موزش لازم داده و با شگرد های مختلف بتواند این فرصت مهم را در اختیار معلمان قرار دهد . البته لازم به ذکر است که ارگان ها و وزارت خانه ها ی دیگرهم می توانند این نهاد را مورد حمایت مالی قرار دهند ، تا معلمان بتوانند با بدست آ وردن لوازم و امکانات، فناوری های جدید را در منزل خودآورده و تا حدودی بطور شخصی بیشترین استفاده را از آنها بکنند .
سواد فناوری
Technology Literacy
هنگامی که پژوهشگری به نام بورک به کشف مفهوم سواد فناوری در آمریکا نایل شد، اظهار داشت "هرگز این همه انسان درباره فناوری تا این حد نادان نبوده‌اند!". او این وضع را فاجعه‌آمیز می‌دانست و بر این اعتقاد بود که دیگر نمی‌توانیم نسل جدیدی از افراد بی‌سواد در فناوری تربیت کنیم. بنابراین، روش‌های آموزش فناوری در مدارس، دانشگاهها و حتی در محیط‌های کار باید اساساً دگرگون شود.
در قرن هجدهم، انسان با یک فاجعه بزرگ روبرو بود. "قدرت زمین" پاسخگوی نیازهای سیل عظیم جمعیت در حال رشد جهان نبود. علیرغم پیشرفت‌های روزافزون علوم طبیعی ـ که نتیجه آن کاهش مرگ و میر انسان‌ها بود ـ بسیاری از اندیشمندان آن دوره، آینده تاریکی را برای نسل انسان پیش‌بینی می‌کردند. اما به ناگاه فناوری و انقلاب صنعتی به فریاد انسان رسید و او را از مخمصه کمبود منابع طبیعی و معضل بیکاری رهانید. امروز با گذشت دو قرن و بروز پیشرفت‌های عظیم و پرشتاب علم و فناوری، انسان مجددا" با مشکلات فراوانی روبروست. بعضی از این مشکلات همانند مشکلات گذشته هستند:
انفجار جمعیت در بسیاری از کشورهای فقیر و در حال توسعه که از درآمد پایین و شالوده اقتصادی ضعیف برخوردارند؛ و به‌علاوه به صورتی غیره بهر‌ه‌ور از منابع طبیعی استفاده می‌کنند.
تغییرات سریع و رشد لجام‌گسیخته فناوری باعث شده است تا نگرانی عمده‌‌ای راجع به آمادگی انسان‌ها در تمامی جوامع و به‌خصوص نسل‌های آینده در برابر این شرایط به‌وجود آید. از کشورهای فقیرو در حال توسعه که بگذریم، کشورهای پیشرفته دنیا بالاخص آمریکا، نیز به‌طور جدی نگران بی‌سوادی نسل آینده خود هستند، و جدی‌تر از همه افزایش عوارض جانبی و خطرات احتمالی فناوری بر زندگی انسان‌ها، جوامع، فرهنگ‌ها، ارزش‌های انسانی و محیط ‌زیست می باشد.
در واقع فناوری یک رویکرد نو در رفع نیازهای انسان و دستکاری منابع است که پیش از این، یکبار انسان را از خطر نابودی رهانیده است، اما امروز چالش‌های بزرگی را پیشِ‌روی جوامع انسانی قرار داده است. به‌هر حال انسان چاره‌ای ندارد جز اینکه با تداوم‌بخشیدن به رشد فناوری، نیازهای فراوان خود را مرتفع نموده و با ارتقای سطح زندگی، آرزوهای خود را نیز محقق سازد.
بیست و پنج قرن پیش، سقراط با ابراز شگفتی بیان داشت: "ارتقای سطح چرا ؟ آتنی‌ها علی‌رغم داشتن دانش فراوان فنی وصنعتی، دارای فرایندهای سیاسی و اجتماعی کارآمد نیستند؟ و چرا فقرا هنوز نمی‌توانند گام‌های تعیین‌کننده و موثری در راستای بهبود شرایط خود بردارند؟" این مشکلات هنوز هم به قوت خود باقی است. اینکه چرا ما علی‌رغم وجود توانایی‌های علمی و فناورانه گسترده در جهان، همچنان قادر به بهبود شرایط زندگی نیستیم، بسیار جای بحث دارد. همچنان شاهدیم دولت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ، با اتخاذ سیاست‌های نامناسب به چپاول منابع طبیعی و ثروت‌های جوامع دیگر، و ضایع‌کردن ارزش‌های انسانی می‌پردازند و با اتخاذ رویکردهای فناورانه غیرانسانی، آینده بشر را به تباهی سوق می‌دهند. ما به‌وضوح شاهد ناآگاهی مردم نسبت به ماهیت، نقش و تأثیرات فناوری و فرایند توسعه‌ی آن بر انسان هستیم. از سوی دیگر همواره گروههای کوچکی به‌صورت آگاهانه و مسوولانه، در برابر این موضوعات بپا خواسته‌اند به موفقیت‌های مختلفی نیز دست یافته‌اند؛ مانند بازیافت زباله‌ها و مواد زاید، کاهش آلودگی‌‌های صوتی فرودگاهها، برچیده‌شدن فلوروکربن‌ها و یا افزایش ایمنی خودروها. پس چه زیباست اگر همه‌ی انسان‌ها دارای آگاهی‌های گسترده راجع به فناوری باشند و تصمیمات خود (و تصمیمات دیگران از جمله حکومت) را متعهدانه، مدبرانه و مسوولانه ارزیابی و بازنگری کنند.
در اینجا یادآوری سه سوال اساسی که کانت، صد سال پیش مطرح کرد، ضروری به‌نظر می‌رسد: "من چه چیزهایی را باید بدانم؟ (می‌توانیم آن را سوال علم بنامیم)، چه کارهایی را باید انجام دهم؟ (سوال اخلاق)، و به چه چیزهایی می‌توانم امیدوار باشم؟ (امروز می‌توانیم آن را سوال مهندسی بنامیم، یعنی چگونگی تغییر طبیعت که خودمان را نیز شامل می‌شود)". این سه سوال اساسی پرسش‌های تمدن امروز نیز محسوب می‌شوند: نیاز ما به شناخت طبیعت و درک چگونگی تحولات آن در راستای رفع نیازهایمان، و نیاز ما به اتخاذ تصمیمات عاقلانه و ارزشی راجع به اینکه چه کاری را باید انجام دهیم و چه کاری را نباید انجام دهیم. اگر نگاهی دقیق به سیستم فعلی آموزش بیندازیم، در می‌یابیم که یکی از ابعاد مثلث کانت که به فناوری مربوط می‌شود، ناقص است. اگرچه در سال‌های اخیر توجه بیشتری به سواد علمی در سیستم آموزشی معطوف شده است، اما همچنان جایگاه سواد فناوری در این میان خالی است؛ سوادی که تنها به آشنایی با خود فناوری، به‌عنوان ابزار، محدود نیست، بلکه رویکردی بین‌رشته‌ای است که بر چارچوبی همانند مثلث کانت بنا می‌شود.
لزوم و روش افزایش سواد فناوری مردم جامعه
مردم دیدگاههای بسیار متناقضی نسبت به فناوری دارند. بعضی آن را بسیار مرموز و جادویی می‌دانند و بعضی دیگر بسیار خطرناک و مخاطره‌آمیز؛ و بعضی هم آن را توانای مطلق در حل مشکلات انسان می‌دانند. این دیدگاهها همگی به نوعی اغراق‌آمیز و ناشی از ناآگاهی مردم نسبت به ماهیت فناوری و عملکردهای آن است.
همان‌طور که قبلاً گفتیم، در دنیای فناورانه امروز که هم اقتصاد و هم جامعه و فرهنگ ما بر پایه‌ی فناوری بنا شده است، ما باید به‌طور جدی در راستای ارتقای سواد فناوری مردم گام برداریم. این کار باید از روش‌های مختلف و به‌صورت موازی پیگیری شود. پیش از همه رسانه‌های عمومی و به‌خصوص صداوسیما باید در آگاه‌سازی مردم و افزایش سواد آنان از بُعد علمی و فناورانه بکوشند. مسوولان و مدیران ارشد کشور نیز باید تمامی سازمان‌ها و موسسات ذیربط را به توجه جدی به این مطلب و لحاظ نمودن آموزش‌های همگانی ملزم نمایند. مهمتر از همه اینکه نظام آموزشی کشور باید اصلاح شود و برنامه آموزشی با محوریت سواد علمی و فناورانه بازسازی شده و تلاش شود تا نسل آینده به‌صورت جدی برای عصر فناوری و اطلاعات آماده شود.
توجه به این موارد و اقدام جدی در این باره، علاوه بر اینکه جامعه و فرهنگ ما را در برابر تغییرات و تأثیرات نامناسب فناوری محفاظت می‌کند، باعث تسریع رشد اقتصادی و صنعتی کشور خواهد شد و به‌علاوه روح نوآوری و کارآفرینی را نیز در جامعه تقویت می‌کند. برای تحقق این هدف، طی این مراحل ضروری است:
1- تعریف و تدوین دقیق و کامل ساختار فناوری و تشریح رئوس و اجزای آن
2- تدوین دقیق استانداردهای سواد فناوری در کشور براساس ارزش‌ها و فرهنگ جاری مردم و تعیین دامنه و حوزه معنوی و فکری کامل این دانش
3- اصلاح برنامه آموزش مدارس، موسسات آموزشی و دانشگاهها و گنجاندن دروس مربوط به سواد فناوری در آن‌ها
4- از آنجا که سواد فناوری ماهیتاً رویکردی بین‌رشته‌ای دارد (مثلث کانت)، اصلاح سایر دروس را نیز نباید از یاد برد.
5- آموزش و تربیت معلمان و آماده‌سازی آنان برای آموزش کارآمد و اثربخش در قرن بیست و یکم
6- اجرای جدی استانداردهای ملی سواد در مدارس
7- توسعه و نوسازی مدارس براساس استانداردهای نوین آموزشی
8- فراخوانی والدین به حضور جدی‌تر در فرایند یادگیری فرزندانشان
9- متصل‌کردن تمامی کلاس‌های درس و کتابخانه‌ها به اینترنت
10- ملزم ساختن معلمان و مدرسان به استفاده از فناوری، و به‌خصوص فناوری اطلاعات در امر تدریس (ایجاد نسلی که با فناوری آشنا است و با آن تعامل داشته است.
11- ایجاد امکاناتی سهل‌الوصول برای بزرگسالان تا بتوانند فرایند یادگیری خود را ادامه دهند (حتی اعطای بورس‌های مهارتی و آموزشی به آنان)
12- طولانی‌تر نمودن دوره آموزشی از 12 سال به 14 سال (2 سال به‌صورت اضافی در دانشگاهها برای همه)
ما عملاً وظیفه انتقال خود به یک جامعه جهانی نوین را برعهده سیستم آموزشی خود قرار داده‌ایم. اما متأسفانه همچنان شاهدیم که این سیستم، اقدامات لازم و کافی را در این جهت به انجام نمی‌رساند. جالب است بدانید تحقیقات مختلفی که انجام گرفته است (فانینگ، 1994)، بیانگر این مطلب است که حتی در جامعه آمریکا هنوز معلمان مدارس، مقوله فناوری را به‌صورت یک "گزینه اختیاری" فرض می‌کنند و در اغلب موارد، حداکثر به گنجاندن یک درس به نام فناوری در برنامه آموزشی بسنده کرده‌اند. همان‌طور که قبلاً نیز توضیح دادیم، این رویکرد بسیار ضعیف و ناکارآمد است، به این علت که سواد فناوری، اساساً ماهیتی بین‌رشته‌ای دارد و توجه به سایر وجوه آن ضروری است. . (5)
فن آوری اطلاعات و ارتباطات ( ICT ) (6)

تفاوت فن آوری اطلاعات و ارتباطات ( ICT) با فن آوری اطلاعات ( IT ) ، چیست ؟ در فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، دستگاه ها و فن آوری های ارتباطی دارای جایگاهی خاص بوده و از عناصر اساسی به منظور استفاده از مزایا و دستاوردهای فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، محسوب می گردند. در ادامه با تعاریف متفاوت ICT ، بیشتر آشنا می شویم :
• در اوایل سال 1990 به مجموعه سخت افزار ، نرم افزار ، شبکه و صنایع مرتبط به آنان ، فن آوری اطلاعات ( IT ) گفته می شد. در فن آوری اطلاعات و ارتباطات ( ICT ) ، تاکید و محوریت بر روی جنبه ارتباطی می باشد ، بگونه ای که ارتباطات به منزله یک "باید" مطرح بوده که فن آوری اطلاعات بدون وجود آن امکان ارائه سرویس ها و خدمات را دارا نمی باشد .
• فن آوری اطلاعات و ارتباطات،واژه ای است که به هر نوع دستگاه ارتباطی و یا برنامه نظیر: رادیو ، تلویزیون ، تلفن ها ی سلولی ، کامپیوتر ، نرم افزار ، سخت افزارهای شبکه ، سیستم های ماهواره و نظایر آن اطلاق شده که سرویس ها ،خدمات و برنامه های متعددی به آنان مرتبط می گردد( کنفرانس از راه دور ، آموزش از راه دور) .
• فن آوری اطلاعات وارتباطات اغلب در یک مفهوم و جایگاه خاص مورد بررسی کاربردی دقیق تر قرار می گیرد نظیر : فن آوری اطلاعات وارتباطات در آموزش ، بهداشت ، کتابخانه ها و غیره .
• فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، به مجموعه امکانات سخت افزاری ، نرم افزاری ، شبکه ای و ارتباطی به منظور دستیابی مطلوب به اطلاعات ، گفته می شود .
• همگرائی بین کامپیوتر و ارتباطات ، فن آوری اطلاعات و ارتباطات را شکل می دهد .( پیوند بین کامپیوتر و بهره برداری از تمامی قابلیت های آن خصوصا" پردازش و ذخیره سازی داده با امکانات متعدد ارتباطی ) .
• با این که تکنولوژی های مرتبط با کامپیوتر به نوعی در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار می گرفت ، ولی پتانسیل های گسترده آن پس از تحقق دو تحول عمده در سال 1980 بر همگان آشکار گردید : تحول در صنعت نیمه هادی ها ( ترانزیستور ، مدارات مجتمع ، میکرو تراشه ها ) ، کوچک و ارزان شدن کامپیوترها را به دنبال داشت . متعاقب این تحول عظیم ، امکان استفاده از کامپیوتر در ابعاد بسیار گسترده و برای عموم کاربران، فراهم گردید( کافی است به اطراف خود نگاهی داشته باشیم!) . دومین تحول عمده ، ارتباط کامپیوترها با یکدیگر و بر پاسازی شبکه های کامپیوتری است . در ادامه با استفاده از فن آوری های متعدد مخابراتی و ارتباطی ، امکان اتصال و ارتباط بین شبکه های کامپیوتری ، فراهم گردید .تحولات فوق ، زمینه انقلاب عظیم اطلاعاتی در عصر حاضر و ظهور فن آوری های متعدد اطلاعات و ارتباطات را ایجاد نموده است .
• مهمترین ویژگی فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، نحوه ذخیره سازی ، پردازش و دستیابی به اطلاعات است .
• به مجموعه فن آوری هائی که امکان ذخیره سازی ، پردازش ، ارائه و انتقال اطلاعات را از طریق محیط های انتقال فراهم می نماید ، اطلاق می گردد.
فن آوری اطلاعات و ارتباطات به جایگاه برجسته اطلاعات ، دستگاههای ذخیره سازی و پردازش اطلاعات و دستگاههای انتقال و دستیابی به اطلاعات تاکید دارد . بدیهی است در این راستا ، علاوه بر پتانسیل های مخابراتی ، رسانه هائی دیگر نظیر رادیو و تلویزیون نیز در فهرست وسایل ارتباطی ( کانال نشر و توزیع اطلاعات ) ، قرار خواهند گرفت . زیر ساخت فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مرحله اول نیازمند وجود یک زیرساخت اطلاعاتی است که در آن تمامی دستگاهها و وسایل ارتباطی نظیر تجهیزات مخابراتی ، رادیو و تلویزیون قرار خواهند گرفت . زیرساخت اطلاعاتی به منزله فونداسیون زیرساخت فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، مطرح بوده که امکان ارائه سرویس ها و خدمات اطلاعاتی را با کیفت مطلوب ، فراهم می نماید.
www.srco.ir/

مدارس هوشمند
امروزه افزایش حجم دانش و اطلاعات ، کهنه شدن سریع مطالب درسی ، تغییرات سریع جوامع و غیر قابل پیش بینی بودن آ ینده ، لزوم آ موزش و یادگیری مداوم را به جای آ موزش مقطعی ایجاب می کند . از سوی دیگر آ موزش مداوم شیوه یادگیری جدیدی را می طلبد . از این رو اهمیت و ضرورت کنار گذاشتن شیوه های سنتی در آ موزش و پرورش و تدریس و توجه به شیوه های جدید آ موزشی آ شکار می گردد . یکی از رویکرد های جدید در آ موزش و تعلیم و تربیت که امروزه در بسیاری از کشور های توسعه یافته جهان به همین منظور مورد استفاده قرار می گیرد ، به خدمت گرفتن فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT-ICT)است .بنابرین بی جهت نیست که در عصر حاضر استفاده از فناوری اطلاعات را کلید دستیابی به رشد و توسعه پایدار می دانند . در همین مسیر به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سیستم مدارس منجر به ایجاد نوعی خاص از مدارس شده است که مدارس هوشمند نامیده می شود .
مهمترین علل تاسیس مدارس هوشمند

مهمترین علل تاسیس مدارس هوشمند عبارتند از :
1- امروزه به علت فناوری های رایانه ای ، سرعت نقل و انتقال اطلاعات و مسئله ی انفجار دانش ، اطلاعات و دانش به سهولت و سرعت می تواند در اختیار همگان قرار گیرد . در چنین شرایطی استفاده از فناوری های اطلاعاتی و انفور ماتیکی در مدارس هوشمند ، امکان بروز کردن اطلاعات علمی معلمان و ارتقای مهارت های تدریس ایشان را فراهم می آ ورند ، به طوری که آن ها می توانند با استفاده از امکانات موجود در این مدارس برآ ورد . صحیح تر و دقیق ترین از دانش متعارف دانش آ موزان کسب کرده ، دوره های آموزشی و مطالب در سی را با دانش متعارف دانش آ موزانشان هماهنگ سازند .
2- از سوی دیگر ، اکثر برنامه های آ موزشی در مدارس سنتی ، به صورت معلم محور بوده ، با استعداد ها ، توانایی ها ، نیاز ها و شیوه های یادگیری دانش آ موزان که ه9ر یک آ هنگ مخصوص خود را دارد ، متناسب نیست . مدارس هوشمند به سبس برنامه های درسی انعطاف پذیر ، امکانات تدریس با شیوه های نو ، داشتن طیف وسیعی از برنامه ها و روش های آ موزشی و محدودیت بخشیدن به نقش دانش آ موز ، با در نظر گرفتن تفاوت های فردی و توجهی بیشتر به نیازها ، علایق و استعداد های دانش آ موزان ، می توانند در جهت از بین بردن یا کاهش دادن شکاف آ موزشی موثر و مفید باشند .
ویژگی های مدارس هوشمند
در سال 1984 دیوید پر کینز و همکارانش در دانشگاه هاروارد ، طرح مدارس هوشمند را به عنوان تجربه ای نو در برنامه های آ موزش و پرورش ، با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات ارائه کرده اند . این طرح به تدریج در چند مدرسه اجرا شد و بعد ها تا حدودی توسعه یافت ، به طوری که امروزه برخی از کشورهای توسعه یافته در امر فناوری اطلاعات همچون مالزی ، از این مدارس برای تربیت نیروی انسانی در برنامه های توسعه خود استفاده می کنند .
از ویژگی های مدارس هوشمند :
1- در چنین مدارس معلمان می توانند با استفاده از بانک های اطلاعاتی و برنامه های نرم افزاری و غیره دروس جدیدی را با توجه به نیازها و علائق دانش آ موزان طراحی کنند یا اینکه دروس موجود را تغییر داده ، یا اصلاح نمایند .
2- دانش آموزان این مدارس خود ، سرعت یادگیری خود را تعیین می کنند ، به علاوه در این مدارس ، ساعات یادگیری محدود به ساعات مدرسه نیست و دانش آ موزان در هر لحظه که اراده کنند کلاس های دلخواهشان را از طریق برنامه های رایانه ای در اختیار خواهند داشت.
3- نقش معلمان در این مدارس تا حدود زیادی از آ موزش و ارزشیابی دانش آ موزان به پیگیری آ موزش شخصی آ نان تغییر می یابد و در نتیجه فرصت و فراغت بیشتری برای پرداختن به برنامه های رشد و بالندگی حرفه ای خود خواهند یافت .
4- در این نوع مدارس دانش آ موزان اغلب به جای کیف های مملو ازکتاب های حجیم ، با کامپیوتر های کیفی ( LAPTOP) در سر کلاس حاضر می شوند . به عبارت دیگر در این مدارس علاوه بر مواد آ موزشی رایج و کتاب های درسی ، انواع نرم افزارها و درس افزارهای چند رسانه ای نظیر CD و ... مورد استفاده قرار می گیرد .
5- ارزشیابی از دانش آ موزان در مدارس هوشمند به جای این که در مقاطع و نوبت های فاصله دار ( در پایان هر فصل یا هر ترم ) صورت پذیرد ، همه روزه و به طور مداوم انجام می گیرد . تعدادی از این آ زمون ها به صورت ( ON LIN ) می باشند .
6- در این مدارس دانش آ موزان هنگام ورود و خروج از مدرسه ، با کارت دیجیتالی که در اختیار دارند ، والدین خود را از ساعت رفت و آ مد خود مطلع می سازند . والدین دانش آ موزان نیز می توانند با یک آ موزش ساده به سیستم ارزشیابی مدرسه متصل شده و به این وسیله از وضعیت تحصیلی فرزند خود آ گاهی یابند .
به طور معمول در این مدرسه روزانه در پایان ساعات کلاس یک E-MAILاز طرف مدرسه برای آ گاهی والدین از وضعیت تحصیلی فرزندانشان در آ ن روز ، به آ ن ها ارسال می گردد .
7- از آن جا که پاره ای از فعالیت های مرسوم در مدارس دیگر ، در این مدارس به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات کاهش می یابد ، کمیت و کیفیت تعاملات بین دانش آ موزان ، معلمان و والدین ارتقا می یابد . در نتیجه هم افزایی حاصل از تعاملات بین این سه گروه امکان ایجاد شرایط یادگیری بهتر برای دانش آ موزان فراهم می گردد . (7)
-------------------------------------------------------------------------
7 ( بر گرفته و تلخیص از مجله پیوند نشریه ماهانه آموزشی و تربیتی آموزش و پرورش آذر84 شماره 314 صفحات 27-21 نویسنده فریبا موید نیا )

فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور سو ئد
دولت سوئد در زمینه گسترش نفوذ اینترنت ، استفاده از کامپیوترهای شخصی و بهره گیری اثر بخش از فناوری اطلاعات و ارتباطات برنامه های موثری را اجرا کرده است . سوئدی ها در بازنگری سیاست های مالیاتی ، به ویژه در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات ، ایجاد زمینه های لازم برای توسعه ، تولید و توزیع این فناوری بسیار موفق بوده اند . برنامه های دولت سوئد مبتنی بر تشویق همگان برای برخورداری از فناوری اطلاعات و ارتباطات و استفاده مو ث ر ازآن در زند گی روز مره است . این برنامه ها به ویژه بر گسترش استفاده از کامپیوتر شخصی و اینترنت در مناطق روستایی ، شهر های کوچک ، زنان ، خانواده های با در آمد کم و سالمندان تاکید دارد .
سیاست های دولت سوئد علاوه بر گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات و ایجاد زمینه ها و محیط مناسب بهره گیری از این فناوری در جا معه ، بر پرورش حرفه ای نیروی کار برای سازگاری با تحولات نوین متاثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز تاکید دارد . دولت سوئد بسیار تلاش کرده است تا کارکنان خود را از طریق برگزاری دوره های آ موزشی موثری بهسازی کند . این آ موزش ها تا حدود زیادی موفقیت آ میز بوده و توانسته شرکت های تولید ی ،خدماتی و موسسات دولتی را با فضای مجازی و اقتصاد مبتنی بر شبکه و دانش سازگاری کند . البته لازم به ذکر است نه تنها دولت در بخش های دولتی تلاش مثمر ثمر داشته است بنگاه های اقتصادی و خصوصی و موسسات غیر دولتی به طبع هم در این عرصه گام های موثر بر داشته اند و بدینگونه موفقیت بسیاری در جامعه ی اروپا و جهان به دست آ ورده اند .
بر اساس داده های آ خرین گزارش توسعه ی انسانی سازمان ملل ( 2003) سوئد در سال 2001 با رتبه ی سوم در توسعه ی انسانی به ازای هر 1000 نفر جمعیت دارای 739 تلفن ثابت ، 790 تلفن سیار و 516 کا ربر اینترنت بوده است . این داده ها نشان می دهد که کشور سوئد از کشور های آمریکا ، ژاپن ، افغانستان ، آلمان جلوتر است .

توسعه ی فناوری در آ موزش کشور سوئد
همکاری سوئدی ها با کشورهای اروپایی در پروژه شبکه مدارس اروپا the European schoolneet آن ها را باشرایط توسعه یافته تری از به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش و فرایند یاددهی و یادگیری در مدارس فرانسه و اسپانیا آشنا می سازد . سوئدی ها بر این باورند که برای پر کردن شکاف دیجیتالی خود با سایر کشورهای اروپایی ، همه امکانات و آمادگی های لازم را دارند و برنامه عملی توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات که از سال 1998 تا سال 2002 طراحی شده است این هدف را دنبال می کند . در این برنامه تصریح شده است که سوئد باید جزء اولین کشورهایی باشد که جامعه ی اطلاعاغتی را برای هریک از شهروندان خود به وجود می آورد . برای این منظور ، اطلاعات آ موزشی ، نوآوری در برنامه های آ موزشی و خطی و معیارهای نوین برای اندازه گیری پیشرفت تحصیلی دانش آ موزان در مدارس از اولویت ویژه ای بر خوردار است ..
سوئدی ها در برنامه راهبردی خود برای توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس ، الزامات پارادایم فناوری اطلاعات و ارتباطات زیر را در ارتباط با آ موزش به خو بی مورد توجه قرار دادند :
- نقش معلم
- ویژگی های دانش آ موزان و محیط آموزشی
- مهارت هایی که باید تمرین داده شوند .
- دانش و نگرش نوینی که باید در محیط آموزشی موضوع اصلی فعالیت مدرسه قرار گیرند و ظرفیت های انسانی که باید متناسب با ویژگی جامعه ی اطلاعاتی گسترش یابند .
همچنین آنها همراه با سرمایه گذاری مادی بسیار در توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات ، نگرش های شهر وندان خود را به مدرسه و نقش آن در جهان امروز باز سازی می کنند ، شاخص های توسعه ی انسانی را به ویژه در ارتباط با کارکرد موسسات آ موزشی باز بینی می کنند و با تجدید نظر بدر برنامه های درسی و محتوای آ موزشی ، تعریف دوباره ای از ٌ آن چه باید در مدرسه آموخته شود ٌ به دست می دهند .
پروژه های ملی توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در سوئد بیشترین نقش را به عوامل درونی مدرسه داده است و مدیران مدارس در این میان سهم قابل توجهی دارند . مسئولیت مستقیم جذب بودجه های مربوط به توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات و پرورش حرفه ای معلمان ، هم زمان بر عهده مدارس گذاشته شده است .
از سال 1998 برنامه های گسترده ای برای پرورش حرفه ای معلمان در همه مدارس به اجر ا در آ مده است و حتی معلمان مدارس پیش دبستانی نیز ملزم به شرکت در دوره های آ موزش ضمن خدمت شده اند . برنامه های مدارس بازنگری شده و ساختارهای نوینی برای سازماندهی محتوای آموزشی طراحی شده است . منابع آ موطزشی جدیدی برای یادگیری تهیه شده و تاکید بر دوره های آ موزش پیش دبستانی برای عمومی ساختن آن ها از ژانویه 2003 آغاز گردیده است .
برنامه های پرورش حرفه ای معلمان شامل موارد زیر بوده است :
-دانش پایه ای کامپیوتر
- آشنایی با کارکرد نرم افزار های کامپیوتری
- امنیت در شبکه جهانی اینترنت
- چشم اندازهای نوین در یادگیری
-آموزش و نقش معلم با توجه به گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات مدارس
- روند تحول سبک های یادگیری
- مسئولیت های نوین مدارس در جهان امروز
- نحوه ی تهیه ی بسته های آ موزشی با استفاده از فتناوری اطلاعات و ارتباطات
- روش های انعطاف پذیر کردن فرایند یاد دهی – یادگیری
- روش های گسترش یادگیری دانش آ موزان به دنیای خارج از کلاس درس
- نحوه استفاده از فناوری های چند رسانه ای در کلاس درس (8)

ژاپن و برنامه ی توسعه ی فناوری در آ موزش

بر اساس پژوهش های مانوئل کاستلز ( manuel castells ) مفهوم جامعه ی اطلاعاتی ( information society) در واقع ابداع ژاپنی هاست .
تاکید ژاپن بر فناوری اطلاعات در سه دهه اخیر ، به ویژه برنامه ریزی و سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات ، اقتصاد و جامعه ی این کشور را به سرعت متحول ساخته و آن را به یکی از برجسته ترین رهبران توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان امروز تبدیل کرده است .
ژاپن در سال 2003 با رتبه نهم توسعه ی انسانی در شاخص های خلق و گسترش فناوری ، به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات ، پیشرو بوده است . گزارش توسعه انسانی سال 2003 نشان می دهد که ژاپن در سال 2001 به ازای هر 1000 نفر ، 584 تلفن ثابت ، 588 تلفن سیار و بیش از 384 کاربر اینترنت داشته است .
نه تنها ژاپن در تولید لوازم و دستگاههای میکروالکترونیکی در جهان مقام شاخصی دارد در استفاده از آن و بهره گیری از فناوری های مدرن در کارخانه ها، دستگاهها و بخصوص مو سسات آ موزشی مقام بالایی دارد .
کاستلز بر این باور است که نوسازی فناوری ژاپن ، سریع تر از سایر کشورهای جهان به اسنثنای آمریکا انجام گرفته است . او از پژوهش های انجام شده چنین نتیجه می گیرد که روند گسترش فناوری اطلاعات و ارتبا طات در ژاپن به سرعت در حال پیشرفت است و اگر چه از آ مریکا عقب تر است ولی از سایر کشورهای جهان و از آن جمله بریتانیا پیشی گرفته است(9)

بر نامه های ملی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش و پرورش ژاپن

شورای مرکزی آ موزش و پرورش ، شورای بررسی برنامه های آ موزشی و درسی ژاپن را مامور کرد تا به این سئوال پاسخ اساسی دهد که اساسا در دنیای اطلاعات و ارتباطات ، چه چیزی ارزش آ موختن و صرف وقت در مدرسه را دارد . این شورا بر اساس جهت گیری های شورای مرکزی آ موزش و پرورش در گزارش 29 جولای 1998 خود ، محور های اساسی اصلاح بر نامه های درسی ملی را منتشر کرد .

برخی از مهم ترین محور های بر نامه اصلاحی مرتبط با توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش و پرورش عبارتند از :

1- استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یاددهی – یاد گیری ،
2- تاکید بر مهارت های بهره گیری از دانش اطلاعات و حرکت از آ موزش و دانش و انتقال اطلاعات به آ موزش چگونگی یادگیری .
3- به کار گیری قابلیت های شبکه جهانی اینترنت در فرایند یاد دهی – یادگیری و آ موزش های از راه دور مبتنی بر شبکه ،
4- گنجاندن واحد های آ موزشی و درسی لازم برای تمرین مهارت های کار با کامپیوتر و بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتیاطات در موضو عات مختلف درسی دوره های اول دبیرستان ،
5- ایجاد امنیت برای دانش آ موزان در شبکه جهانی اینترنت ،
6- طراحی واحد های درسی اجباری مرتبط با سواد فناوری ، بهره گیری از اطلاعات و به کار گیری فناوری های اطلاعات در دوره دوم دبیرستان ،
7- پرورش حرفه ای معلمان متناسب با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش (10)
برنامه عملی دولت ژاپن از سال 1999 تا 2005 برای مدارس

1- گسترش کامپیوتر در مدارس به نحوی که تا سال 2005 به ازای هر 4 دانش آ موز یک کامپیوتر ، به ازای هر کلاس درس 2 کامپیوتر و یک پروژکتور و به ازای هر دانش آ موز یک کامپیوتر در سالن کامپیوتر مدرسه وجود داشته باشد .
2- دسترسی به اینترنت برای همه ی مدارس با کیفیت و سرعت بالا از آغاز سال مالی 2001
3- تجهیز بیش از 20 % مدارس به شبکه محلی lan و فراهم آوردن امکانات لازم برای دسترسی به اینترنت در همهی کلاس های درس و در همه ی مدارس تا سال 2004
4- توسعه ی کامپیوتر و فراهم آ وردن امکانات آن به اینترنت برای همهی مدارس تا سال 2004
5- اجرای برنامه های آ موزشی ضمن خدمت برای پرورش حرفه ای همهی معلمان مدارس دولتی در زمینه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات تا پایان سال 2001
6- آ ماده کردن محتوای آ موزشی مناسب برای آ موزش و یادگیری مبتنی بر شبکه با توجه به نیاز دانش آ موزان ، توانایی معلمان ، موضوعات درس های گوناگون در دوره های مختلف تحصیلی تا سال 2005
7- تبین کارکردهای مر کز ملی اطلاعات آ موزشی تا سال 2005 (11)

انگلستان و توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش
انگلستان از اولین کشور هایی است که فناوری اطلاعات را به عنوان عنصری از بر نامه ی درسی ملی کشور تلقبی کرده و به سرعت به پژو هش و عمل در اصلاح رویکرد ها و روش های آ موزش ، موضوعات و برنامه های درسی ، محتوای آ موزشی و سبک های یادگیری موثر تر پرداخته است .
انگلیسی ها به سرعت الزامات پارادایم فناوری اطلاعات و ارتباطات را در ارتباط با نو آ وری در آ موزش و گسترش آ موزش اثر بخش دریافتند . آن ها ساختارهای موجود آ موزش و نحوه ی عمل معلم و دانش آ موز را در فرایند های معمول یاددهی – یادگیری که برای جامعه ی صنعتی طراحی شده است ، به صراحت به نقد کشیده اند و آن ها را به هیچ وجه برای جامعه ی اطلاعاتی موثر ندانسته اند .
بنابرین احساس نیاز به تغییر برنامه های آ موزشی و در سی را گسترش دادند واستانداردهای جدیدی را برای آ موزش معلمان ، دانش آ موزان ، مدیران آ موزشی ، مدیران مدارس ، برنامه های درسی ، موضوعات درسی ، ویژه گی های فرایند یاد دهی یادگیری و اداره مدارس معرفی کردند .
به استناد گزارش های اتحادیه اروپا، انگلیس در میان کشورهای اروپایی ، موفق ترین کشور در ارائه استاندارد های آ موزشی نوین متناسب با جامعه ی اطلاعاتی و مبتنی بر برنامه ی راهبردی ملی توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش است .
برنامه های درسی بر اساس رویکرد جدیدی بازسازی شدند . این رویکرد به مهارت بیش از دانش ، به یادگیری بیش از آ موزش ، به تولید دانش بیش از انتقال مفاهیم دانش ، به تلفیق موضوعات آ موزشی بیش از آ موزش موضوعات مجزا ، به دانش به عنوان قدرت بیش از دانش به عنوان فضیلت ،به دانش کاربردی بیش از دانش نظری ، به یادگیری در عمل ، جامعه و محل کار بیش از یادگیری در کلاس درس و به یادگیری در سراسر زندگی بیش از آ موزش در مدرسه توجه می کند و بیش تر با پارادایم جامعه ی اطلاعاتی همخوانی دارد .
شبکه ملی یادگیری بریتانیا (.ngfl.gov.uk http://www( . با وب سایتی که کیفیت آ ن کنترل می شود . مواد یادگیری را در اختیار متخصصان آ موزشی ، معلمان و پژوهشگران قرار می دهد . منابع آ موزشی را به دانش آ موزان معرفی می کند . این شبکه ، نقطه شروع موثری را برای گسترش یادگیری و آ موزش مبتنی بر شبکه ایجاد کرده و امکان دسترسی به دوره های مختلف آ موزشی ، منابع اطلا عات علمی و شبکه های یادگیری در داخل و خارج کشور را فراهم آ ورده است .
معلمان مدارس موظفند در دوره های آ موزشی ضمن خدمت ، روش های بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش را بیاموزند . تقریبا همه ی معلمان در دوره های آ موزشی فشرده با استاندارد های جدید آ موزشی آ شنا می شوند .
انگلیس از اولین کشور هایی است که استانداردهای بالایی را برای برنامه های تربیت معلم و آ موزش ضمن خدمت معلمان در به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش ارائه داده است . آ موزش و ارتقای توان حرفه ای در به کارگیری فناوری نودر فرایند یاددهی –یادگیری ، معلمان را قادر ساخته است که به نحوی موثر از شبکه یادگیری ملی استفاده کنند .
آژانس کارآموزی معلمان موظف شده است برنامه های آ موزش ضمن خدمت معلمان را بهبود ببخشد و شرایط تضمین کیفیت توانایی حرفه ای معلمان را با توجه به نیاز های جامعه اطلاعاتی فراهم آ ورد . معلمان باید بیاموزند که چگونه بر یادگیری تاکید کنند .به تجزیه و تحلیل تحولات اجتماعی و اقتصادی جامعه اطلاعاتی بپردازند ، پارادایم فناوری اطلاعات و ارتباطات را درک کنند ، انعطاف پذیر باشند و از قابلیت سازگاری بیشتری بر خوردار شوند ، خلاق باشند و محیطی غنی را برای یادگیری و خلاقیت مدیریت کنند ، رویکردی مبتنی بر نو آ وری و تغییر در فرایند یاد دهی – یادگیری داشته باشند .، نو آ ور باشند ، با توانایی بیشتری به استقبال چالش های آ ینده بروند و از یادگیرندگان ( دانش آ موزان ) در جامعه ی اطلاعاتی درک درستی به دست آ ورند .
آ موزش و پرورش در سال 2020 در کشور انگلستان
انجمن دولت محلی در سال 2000 با ارائه ی تصویری از آ موزش و پرورش و چشم انداز های آن تا سال 2020 ، مهم ترین وظیفه ی نهاد های محلی را باز سازی آ موزش و پرورش با تاکید بر پرورش حرفه ای معلمان ذکر می کند . در این گزارش تاکید شده است که معلمان برای ایفای نقش مهم خود باید در زمینه های زیر دانش ، بینش و مهارت کافی را به دست آ ورند .
1- نیاز های زمان برای مهارت های جدید یاد گیری را درک کنند ؛
2-یادگیری انعطاف پذیری را بر اساس فناوری های اطلاعات و ارتباطات سازماندهی کنند ؛
3- مدارس را به عنوان مراکز اجتماعی یادگیری تصور کنند ؛
4- معلمان را به عنوان مدیران یادگیری با تاکید بر مهارت بیش از دانش ، در نظر داشته باشند ؛
5- تغییرات ناشی از نقش خود را در فرایند توسعه ی فناوری های جدید در آ موزش و یادگیری بپذیرند ؛
6- بیش از آ موزش به عنوان نقش اصلی ، بعه یادگیری به عنوان نیاز اساسی خود بیندیشند ؛
7- فناوری اطلاعات و ارتباطات را در فرایند یاد دهی یادگیری به نحو موثرث به کار گیرند ؛
8- محیط های یادگیری مجازی را بشناسند و نقش خود را در ان ها به خوبی انجام دهند ؛
9- از مواد آ موزشی چند رسانه ای استفاده کنند ؛
10- موانع و مشکلات بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس و کلاس درس را تبین کنند ؛
11- در تعیین راهبرد های گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آ موزش مشارکت کنند ؛
12- از دانش آ موز در عصر اطلاعات ، درک درستی داشته باشند ؛
13- راهکار های افزایش انگیزه در دانش آ موزان را از طریق به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات بشناسند ؛
14- در رهبری آ موزشی مدرسه مشارکت فعال داشته باشند (؛12)
آموزش پویا در برابر آموزش ایستا
نظام آموزشی، نهادی است هنجارساز، که از راه انتقال منشها (عناصر فرهنگی) به مخاطبانی معمولا منفعل، ایشان را برای سهیم شدن در سپهر معنایی پذیرفته شده در یک سیستم اجتماعی آماده می¬سازد، و به این ترتیب امکان واگذاری کارکردهایی در سطوح گوناگون تخصص را به ایشان فراهم می¬سازد. واحد عملکردی یک نظام آموزشی، کلاس خوانده می¬شود که عناصر اصلی آن عبارتند از آموزشگر/معلم، و آموزنده/ شاگرد. فرآیند انتقال منش از معلم به شاگرد را آموزش، و محیطی را که برای انجام این کار تخصص یافته است، فضای آموزشی می¬نامند. تفاوت اصلی معلم و شاگرد، در تفاوت سطح دانایی¬شان نسبت به موضوع تدریس است. یعنی به ازای هر کلاس حوزه¬ای از منشها و خوشه¬ای از دانایی وجود دارد که معلم و شاگرد سهم¬های نابرابری از آن را در خزانه¬ی اطلاعاتی خویش انباشته¬اند.. فرآیند آموزش، می¬تواند به دو شکل ایستا و پویا انجام شود آموزش ایستا، شکل هنجار و جا افتاده¬ی آموزش سنتی در کشور ماست.
در آموزش ایستا، نامتقارن بودن سطح دانایی معلم و شاگرد، به سایر حوزه¬های رفتاری وابسته به امر آموزش نیز تعمیم می¬یابد. این بدان معناست که تمام کارکردها و رخدادهای کلاس، بر محور رفتارهای معلم تنظیم می¬شود و توسط وی سازماندهی می¬شود. این ویژگی¬ها را می¬توان برای آموزشی ایستا بر شمرد
ویژگی های معلم و دانش آموز در کلاس سنتی
الف) معلم، دانای کل تلقی می¬شود. بنابراین تعیین کننده¬ی معیارهای راستی و نادرستی گزاره¬ها و مفاهیم تنها اوست. اعلام نظر او به تمام پرسشها پایان می¬دهد و پاسخ تمام معماها باید توسط او داده شود. به عبارت دیگر، معلم مرجع اول و آخر خرد و دانایی در کلاس است.
ب) معلم، الگوی غایی سایر حوزه¬های تصمیم¬گیری هم دانسته می¬شود. معیارهای تمایز کنش اخلاقی از غیراخلاقی، و موازین تفکیک عناصر زشت از زیبا، توسط او تعیین می¬شوند، و اوست که درباره¬ی شایستگی یا ناشایستگی رفتار شاگردان و حتی خویشتن، داوری می¬کند. به این ترتیب، تنها معلم به عنوان شخص اعتبار می یابد و شاگردان، توده¬ای بی نام، بی شکل، و منفعل از شنوندگان هستند که در گردشی سالانه با معلم برخورد می¬کنند.
پ) انتقال منشها به شکلی یک طرفه صورت می¬گیرد. اندرکنش معلم با شاگردان مهم و ارزشمند تلقی می¬شود، و بنابراین سایر اشکال تعامل انسانی در کلاس سرکوب می شود. شاگردان به دلیل نادان پنداشته شدن، حرفی برای گفتن ندارند، و بنابراین معلم متکلم وحده است. جریان انتقال اطلاعات همواره از معلم به شاگرد است و تبادلات اطلاعاتی شاگردان با هم، و اطلاع رسانی شاگردان به معل م-جز در زمان ارزیابی عملکرد شاگرد- بی ارزش و بی ارتباط با امر آموزش قلمداد می¬شوند. به این دلیل هم به جز تدریس -یعنی تک گویی معلم- سایر مکالمه های داخل کلاس به عنوان روندهایی تصادفی، هرج و مرج گونه و مختل کننده¬ی نظم در نظر گرفته می¬شوند. در نتیجه معلم اندرکنـش و تعامل میان شاگردان را سرکوب می¬کند.
ت) هدف، انتقال دانایی است، پس آرمان معلم آن است که کسی با سوال از کلاس خارج نشود و تمام پرسشهای مربوط به موضوع تدریس در کلاس حل شده و پاسخ گرفته باشد. جریان پرسش یک طرفه و از معلم به شاگرد است. یعنی تنها معلم است که به قصد ارزیابی درجه¬ی موفقیت شاگردان در امر جذب کردن دانایی، از آنها پرسش می کند. به این ترتیب پرسش امری فرعی و فرا-آموزشی تلقی می¬شود که کارکرد آن ارزیابی شاگردان است.
ث) سرفصلها و مفاهیم تدریش شده از پیش تعیین شده و مشخص است و معلم می تواند یک رشته از سخنان و مثالها را بیشمار بار در کلاسهای متفاوت تکرار کند و هربار به نتیجه¬ای کمابیش یکسان برسد. بنابراین امکان دارد معلم به ضبط صوت تبدیل شود.
ج) ساختار کلاس نامتقارن است و به روشنی دارای مرکز ثقل است. یعنی نقطه¬ای مشخص -میز معلم، سکوی خطابه و...- وجود دارد که مرجع دانایی کلاس -یعنی معلم- در آنجا مستقر می¬شود و نقطه¬ای خاص -تخته سیاه یا سفید- هست که ارائه¬ی منشها در آنجا انجام می¬گیرد. سازمان یافتگی فضایی شاگردان در کلاس به شکلی است که همه رو به این مرکز تراوش دانایی داشته باشند، و علاوه بر امکان بهره برداری از آن، توسط نگاه مراقب معلم نیز نظارت شوند.

چ) انضباط بدنی شدیدی بر شاگردان -و به شکلی پنهان بر معلم- حاکم است. از هردو سوی بازی آموزش انتظار می¬رود قواعد هنجار شده¬ی رفتاری مربوط به نقش معلم یا شاگرد را رعایت کنند. شاگردان باید در کلاس کمترین حرکت ممکن را داشته باشند و دست کم یک ساعت و نیم پشت نیمکت¬هایشان بنشینند، و معلم هم باید با کمترین حرکت در اطراف مرکز توجه شاگردان -یعنی در همان گرانیگاه معنایی کلاس که سکوی خطابه باشد- پرسه بزند و منشهایش را به ایشان عرضه نماید.

ح) از آنجا که انضباط در کلاس به شکلی تنبیهی و سفت و سخت کنترل می¬شود، معلم و شاگرد باید با هم خیلی تفاوت داشته باشند. پس معلم باید از عناصر نمادین نشانگر خرد -عینک، کیف سامسونت، برگه¬های متعدد یادداشت یا کتابهای قطور- استفاده کند تا بر نقش دانایی خود پافشاری کند، و از راه حمل نشانه های برتری سنی -کت و شلوار، ریش و سبیل، و شکل راه رفتن سالمندانه- بین خود و شاگردان فاصله گذاری نماید. از سوی دیگر، شاگردان باید این فاصله را محترم شمارند و با احترام و رعایت برخی از موازین رفتاری با معلم خود برخورد نمایند. خاستگاه آموزش ایستا، زمینه¬ی اجتماعی اروپای قرن هژدهم است. عصری که دو نیروی همگرای خرد روشنگری و انقلاب صنعتی به هم گره خورد، و ساختار مدارس جدید را پدید آورد. مدارسی که زیر تاثیر خرد روشنگری به برتری عقلانیت و تمامیت و فراگیری کاربرد آن ایمان داشتند و بر این مبنا رده¬بندی محکمی از افراد دانا و نادان (معلم و شاگرد) را در کلاس ضروری می¬دانستند. از سوی دیگر این عصر با ضرورت آموزش نیروهای جوان و روستایی جویای کار در شهرها روبرو بود، و لزوم تبدیل کردن سریع این نیروها، به کارگران مطیع و وقت شناس نیمه ماهری که قدرت انجام یک کار تکراری را برای مدتی طولانی داشته باشند. نتیجه¬ی این دو گرایش، مدارس ایستا بود که در جوامعی مانند ایران نیز همراه با موج مدرنیته وامگیری و بازتولید شده است.

نقش معلم و دانش آ موز در آموزش پویا
الف) دانای کل وجود ندارد. نادانی نسبی تمام کنشگران حاضر در کلاس پیش فرض گرفته می¬شود و عدم تقارن در دانش معلم/شاگرد، به حوزه هایی جز موضوع تدریس تعمیم نمی¬یابد. به این ترتیب هدف از آموزش، شکوفایی توانمندیهای ذهنی و تخصص¬یابی همه¬ی افراد درگیر در آن است. به این ترتیب وظیفه¬ی پاسخ به پرسشها در میان کل حاضران توزیع می¬شود و عمل آموزشگری از انحصار معلم خارج می شود.
ب) هریک از اعضای حاضر در کلاس، مستقل از شاگرد یا معلم بودنشان، به عنوان شخصیتی با هویت روانی مستقل و منفرد در نظر گرفته می¬شوند. به این ترتیب هریک از آنها می¬توانند به عنوان آموزش¬دهنده، و داور تمایزات سه¬گانه¬ی کانتی (درستی /نادرستی، زیبایی /زشتی، خوبی /بدی) رسمیت بیابند
پ) جریان انتقال منشها بسیار پیچیده است. در بخش مهمی از فرآیند آموزش، معلم عرضه کننده و شاگردان جذب کننده¬ی منشها هستند. اما در برخی از موارد این جریان معکوس می¬شود و شاگردان به عنوان نقاد و ارزیاب دانش خود را در مـورد روند آموزش و موضوع تدریس شده به کلاس و معلم منتـقل می¬کنند. در این الگو، اندرکنش میان شاگردان هم مهم فرض می¬شود و تعامل میان ایشان هم به عنوان یکی از مجاری مهم انتقال منشها معتبر دانسته می شود. به این ترتیب کلاس به صورت پرسش و پاسخ، و بحث و تبادل نظر اداره می¬شود و معلم تک گویی نمی¬کند.
ت) هدف از آموزش طرح پرسش و بازتولید دانایی است. یعنی معلم انتقال بسته¬های از پیش آماده شده¬ی دانایی به شاگردان را آماج نمی¬کند، بلکه می کوشد تا از مجرای طرح پرسش برای ایشان، و آموزش شیوه¬های طرح و حل مسئله، ایشان را در امر پرسیدن و پاسخ گفتن ورزیده سازد
ث) به دلیل پویایی روند تدریس، تکرار گفتارهای قبلی برای معلم ناممکن می¬شود. هر کلاس شرایطی ویژه را، و بحثهایی خاص را پدید می¬آورد که نقشی منحصر به فرد و در لحظه تعریف شونده را برای معلم ایجاد می¬کند. به این ترتیب معلم در نقش یک مربی تای چی چوان ظاهر می شود، که باید بتواند هر حمله¬ای (پرسشی) را جذب و درونی کند و از همان برای پیروز شدن (پاسخگویی) استفاده کند.
ج) تلاش برآن است که از کلاس تمرکززدایی شود. شاگردان هرچه بیشتر در امر تصمیم گیری و تنظیم کارکردهای کلاس مشارکت می¬کنند و بخش عمده¬ی کارکردهای انضباطی را خود بر عهده می گیرند.
چ) آموزش روندی شادمانه و لذت بخش دانسته می¬شود، بنابراین نیازی به انضباط بدنی شدید وجود ندارد و کنشهای بازیگوشانه می توانند به عنوان بخشی از روند آموزش در پیکره¬ی آن جذب شوند.
ح) نیازی بر پافشاری بر نمادهای تعیین نقش وجود ندارد و معلم به جای فاصله گذاری، می¬کوشد تا روابطی شخصی و صمیمانه با شاگردان برقرار کند(13)
















منابع-------------------------------------------------------------------
1- مجله تکنولوژی آ موزشی ش 2 آ بان 1385 صفحه 22
2- کار برد فناوری جدید در آ موزش دکتر شهناز ذوفن چاپ دوم ، انتشارات سمت ، تهران 1385، صفحا ت 31-22
3- رشد مشاور مدرسه دوره دوم سال اول پاییز 85 13
4- منبع اینترنت . .ir www.srco .
5-منبع اینترنت www.sharifthktank.com
6-منبع اینترنت .ir www.srco .
7- مجله پیوند ش 314 آ ذر1385 صفحات 27-21
8- یادگیری راهی به سوی پر کردن شکاف دیجیتالی ، نویسنده دکتر محمد رضا سرکار آ رانی چاپ اول ،انتشارات موسسه فرهنگی منادی تربیت ، تهران 1383 صفحه62
9- یادگیری راهی به سوی پر کردن شکاف دیجیتالی ، نویسنده دکتر محمد رضا سرکار آ رانی چاپ اول ،انتشارات موسسه فرهنگی منادی تربیت ، تهران 1383صفحه83
10- یادگیری راهی به سوی پر کردن شکاف دیجیتالی ، نویسنده دکتر محمد رضا سرکار آ رانی چاپ اول ،انتشارات موسسه فرهنگی منادی تربیت ، تهران 1383 ، صفحه87
11- یادگیری راهی به سوی پر کردن شکاف دیجیتالی ،، نویسنده دکتر محمد رضا سرکار آ رانی چاپ اول ،انتشارات موسسه فرهنگی منادی تربیت ، تهران 1383 ، صفحه91
12- یادگیری راهی به سوی پر کردن شکاف دیجیتالی ، نویسنده دکتر محمد رضا سرکار آ رانی چاپ اول ،انتشارات موسسه فرهنگی منادی تربیت ، تهران 1383 ، ، صفحه100
13 -اینترنت -www.soshians.nehdkt